Theo Bản Kết luận điều tra bổ sung số 03 của Cơ quan CSĐT CA thị xã Phổ Yên (tỉnh Thái Nguyên) ngày 11/7/2018, do thượng tá Dương Văn Tuấn ký:
“Khoảng 15h40’ ngày 19/11/2016, Ngô Văn Sơn (SN 1978) điều khiển xe Inova BKS 99A-142.53 đi đến nút giao thông Yên Bình trên cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên (thuộc xóm Sứ, xã Tân Hương, Phổ Yên, Thái Nguyên). Xe vừa vượt qua lối ra khỏi đường cao tốc thì Nguyễn Văn Trường (SN 1979) – người thuê xe, yêu cầu đi chậm lại để hỏi đường.
Sơn bật xi nhan phải, điều khiển xe ôtô đi vào làn trong cùng bên phải (giáp hàng rào tôn dẫn sóng) rồi đỗ xe ôtô lại để anh Trường xuống xe điện thoại hỏi đường. Sau khi Trường lên xe, Sơn lùi xe theo hướng Thái Nguyên – Hà Nội nhằm mục đích đi ra nút giao Yên Bình”.
Cùng lúc đó Lê Ngọc Hoàng (SN 1985) điều khiển xe đầu kéo (xe container) BKS 89C-079.17 đi đến, “Hoàng phanh xe lại nhưng do khoảng cách quá gần nên đầu xe của Hoàng đâm và đuôi xe ô tô do Sơn điều khiển rồi đẩy đi khoảng 10m thì dừng lại”. Hậu quả 4 người chết và 6 người khác bị thương.
sơ đồ hiện trường của cơ quan chức năng
Ngày 10/5/2018, HĐXX sơ thẩm Tòa án ND thị xã Phổ Yên tuyên phạt LX Ngô Văn Sơn 10 năm tù về “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”. Tiếp đó, ngày 2/11/2018 HDXX phúc thẩm TAND tỉnh Thái Nguyên tuyên phạt LX Sơn 9 năm tù. Tuy nhiên, LX container Lê Ngọc Hoàng cũng bị tuyên phạt 8 năm tù sơ thẩm và 6 năm tù phúc thẩm cũng vì tội danh trên.
Một điều khó hiểu là Kết luận điều tra, Cáo trạng, Bản án của các cơ quan tố tụng Thái Nguyên đều thể hiện xe Inova của Sơn đi lùi và xe container của Hoàng đi tiến là trên cùng một làn đường. Trong khi đó, dấu vết va chạm để lại trên 2 ôtô và hiện trường cho thấy một diễn biến hoàn toàn khác.
Đường cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên (đoạn xảy ra tai nạn) được cơ quan điều tra xác định có chiều rộng đường là 9m10 (chiều Hà Nội – Thái Nguyên), gồm: 2 làn (mỗi làn 3m30) và 1 làn khẩn cấp 2m50. Chiếc Inova do Sơn điều khiển có chiều rộng là 1m75.
Như vậy sau khi dừng xe ở làn khẩn cấp, LX Sơn bắt đầu lùi xe. Điều hiển nhiên là LX Sơn sẽ lùi xe ở làn khẩn cấp. Trong khi đó xe container của Hoàng chạy làn giữa. Rõ ràng, nếu LX Sơn không lùi xe ra khỏi làn đường khẩn cấp thì tai nạn đã không xẩy ra.
Theo LS Giang Hồng Thanh (Văn phòng luật sư Giang Thanh) – người bào chữa cho LX Hoàng: “Vị trí hai xe va chạm chính là nơi xe Innova bắt đầu lùi chéo từ làn khẩn cấp ra làn giữa của cao tốc. Xe của anh Hoàng phanh trước khi đâm vào xe của anh Sơn”. Điều này thể hiện qua những căn cứ sau:
Điểm va chạm trực tiếp của xe container là phần đầu xe phía ghế lái (bên trái xe); điểm va chạm trực tiếp của xe Innova là phần đuôi bên phải. Bản ảnh khám nghiệm phương tiện của hai xe thể hiện rõ điều này.
Đối với xe container: Cụm đèn pha phía ghế phụ (bên phải xe) vẫn còn nguyên. Cụm đèn pha phía ghế lái (bên trái xe) vỡ hết. Đối với xe Innova: Phần đuôi xe bên phải biến dạng nhiều hơn.
Theo LS Thanh, với điểm va chạm như hình sơ họa, có thể hình dung được rằng nếu hai xe đang cùng trên một đường thẳng, thì khi va chạm xe Innova chỉ có thể bị đẩy sang phía bên trái hoặc bị đẩy về phía trước chứ không thể bị đẩy sang phía bên phải.
Tuy nhiên trên thực tế, xe Innova bị đẩy sang phía bên phải. Như vậy có nghĩa là khi va chạm với xe đầu kéo, xe Innova đã bất ngờ lùi chéo từ làn khẩn cấp ra làn giữa của đường cao tốc. Sau khi va chạm với xe đầu kéo, xe Innova bị xe đầu kéo đẩy tiến về phía bên phải đâm vào hàng rào tôn lượn sóng mép phải đường cao tốc. Bản ảnh khám nghiệm phương tiện của xe Innova thể hiện, xe bị xước phần đầu bên phải.Đây là sơ họa lại điểm tiếp xúc giữa đầu xe Innova với hàng rào tôn lượn sóng
Sơ đồ hiện trường (BL 531) và bản ảnh hiện trường cho thấy vết phanh lết kéo dài trên làn giữa của đường cao tốc rồi chéo sang phía bên phải, nơi hai xe dừng lại.
Lời khai của LX Sơn về việc khi lùi có quan sát gương chiếu hậu hai bên nhưng không thấy xe đầu kéo lao đến (BL 212 ngày 05/01/2017). Nghĩa là chỉ khi lùi chéo thì gương chiếu hậu mới không nhìn thấy xe đang đi thẳng từ phía sau.
LS Giang Hồng Thanh phân tích: “Diễn biến sự việc có thể hình dung như sau: LX Hoàng đi với tốc độ 62km/h trên đoạn đường có tốc độ tối đa 100km/h và tối thiểu 60km/h. Đến đoạn lối rẽ từ đường cao tốc ra Yên Bình, Hoàng phát hiện thấy xe Innova của LX Sơn đang ở làn khẩn cấp cách xe Innova khoảng 70m. LX Hoàng rà phanh. Sau đó, LX Hoàng nhận thấy xe Innova bắt đầu lùi chéo từ làn khẩn cấp ra làn giữa – làn đường LX Hoàng đang đi. LX Hoàng định đánh lái sang trái để tránh nhưng đúng lúc đó có một xe khác chạy vượt lên nên LX Hoàng không đánh lái sang trái được. Do vậy LX Hoàng dẫm chết phanh và đánh lái sang phải để tránh xe Innova”.
“Do khoảng cách an toàn giữa hai xe đã bị triệt tiêu vì xe Innova đi lùi, thậm chí khi lùi LX Sơn còn dẫm chân ga (trang 24 Biên bản phiên tòa), nên phần xe phía ghế lái xe đầu kéo (bên trái xe) đã va chạm với phần xe phía đuôi bên phải xe Innova, đẩy xe của Sơn tiến về phía bên phải khiến xe của LX Sơn đâm vào lan can mép phải đường cao tốc rồi cả hai xe dừng lại”, LS Thanh khẳng định.
Việc xe của LX Sơn lùi trên làn đường khác với làn đường xe container đang lưu thông, thì không thể coi xe của LX Hoàng gặp chướng ngại vật mà phải giảm tốc độ hay dừng hẳn lại như cáo buộc của các cấp tòa Thái Nguyên.
Tình huống này, theo LS Thanh phải được coi là “Sự kiện bất ngờ” theo quy định tại Điều 11 của Bộ luật hình sự 1999: “Người thực hiện hành vi gây hậu quả nguy hại cho xã hội do sự kiện bất ngờ, tức là trong trường hợp không thể thấy trước hoặc không buộc phải thấy trước hậu quả của hành vi đó, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự”.
