Chưa đăng ký kết hôn, cha khai sinh cho con ra sao?

Phản ánh đến Pháp Luật TP.HCM, anh NQH ở xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè, TP.HCM cho biết: Những ngày qua vợ chồng anh rất lo lắng khi bé trai con anh đã gần hai tháng mà chưa được đăng ký khai sinh vì không được ủy ban xã hướng dẫn phải nộp những gì mới được giải quyết.

Ra đời hai tháng vẫn chưa được khai sinh

Theo anh H. trình bày, anh và chị T. yêu nhau và sống chung như vợ chồng đã mấy năm nay. Trước khi về chung một nhà, anh H. và chị T. quyết định sống với nhau một thời gian mới đăng ký kết hôn. Tuy chưa đăng ký kết hôn nhưng gia đình hai bên đều biết và đã kết tình thông gia. Ngày 16-3, chị T. sinh cho anh một bé trai kháu khỉnh.

Ngày 10-4, anh H. đến UBND xã Phước Kiển làm thủ tục đăng ký khai sinh cho đứa con của mình. Tại đây, cán bộ xã cho biết do vợ chồng anh không có đăng ký kết hôn nên đứa bé không được mang họ cha. Anh không đồng ý thì được cán bộ này hướng dẫn tiếp nếu muốn bé mang họ cha thì phải làm thủ tục nhận cha, mẹ, con và nếu làm thủ tục này thì phải đi xét nghiệm ADN. Anh H. vẫn không đồng ý với việc xét nghiệm ADN, vì anh cho rằng làm vậy tốn kém và nếu lỡ sau này con anh biết con sẽ buồn vì nghĩ cha nó không tin mẹ nó.

Không đồng ý với hướng dẫn của cán bộ xã, anh H. về tìm hiểu quy định thì được biết khoản 2 Điều 11 của Thông tư 15/2015 của Bộ Tư pháp quy định thủ tục nhận cha, mẹ, con có hai cách. Cách thứ nhất là làm xét nghiệm ADN. Cách thứ hai là “có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng”.

Ngày 3-5, vợ chồng anh đến UBND xã Phước Kiển lần nữa. Lần này, vợ chồng anh trình bày nguyện vọng của mình là được giải quyết thủ tục nhận cha, mẹ, con theo cách thứ hai. Lúc này, phó chủ tịch và cán bộ tư pháp xã có yêu cầu vợ chồng anh cung cấp hình ảnh, băng, đĩa chứng minh mối quan hệ.

“Tại buổi tiếp xúc, tôi có hỏi rằng những hình ảnh, băng, đĩa cụ thể là những gì để vợ chồng tôi biết mà cung cấp nhưng cán bộ xã chỉ trả lời hiện luật chưa có quy định cụ thể nên không thể hướng dẫn được. Cán bộ mà còn không biết thì làm sao người dân như chúng tôi biết được? Luật quy định mọi trẻ em sinh ra đều có quyền làm giấy khai sinh, sao con tôi lại không được cái quyền ấy? Mong các cơ quan hướng dẫn để con tôi sớm có giấy khai sinh” – anh H. nói.

Xã lúng túng với hình ảnh chứng minh

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Thanh Phong, Phó Chủ tịch UBND xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè, cho biết từ trước đến giờ trên địa bàn xã, những trường hợp cha mẹ chưa đăng ký kết hôn mà khi đăng ký khai sinh cho con thì xã sẽ kết hợp hai thủ tục đăng ký khai sinh và thủ tục nhận cha, mẹ, con. Cụ thể, xã yêu cầu người dân cung cấp giấy xét nghiệm ADN và mọi trường hợp đều giải quyết nhanh bởi khi có xét nghiệm này sẽ thể hiện mối quan hệ cha con chính xác nhất.

Trường hợp của anh H. thì lại yêu cầu giải quyết nhận cha, mẹ, con bằng thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con chứ anh không chịu xét nghiệm ADN. Nếu làm theo cách này thì người dân phải đáp ứng ba điều kiện mới thực hiện được thủ tục nhận cha, con được. Thứ nhất là phải có thư từ, hình ảnh chứng minh; thứ hai là có cam kết của cha, mẹ và thứ ba là phải có ít nhất hai người thân của cha, mẹ làm chứng. Nếu áp dụng điều này càng làm khó người dân. Hơn nữa, đối với xã thì do chưa có quy định cụ thể là hình ảnh gì nên giải quyết cũng rất khó.

“Vì luật chưa có quy định cụ thể nên người dân có những gì thì cứ nộp lên rồi phường sẽ xem xét để giải quyết. Cái khó ở đây là nếu người dân cung cấp hình ảnh hiện tại thì cũng khó để xác định họ là cha, mẹ, con được. Xã cũng đã từng kiến nghị cấp trên nên có quy định cụ thể những vật dụng chứng minh là những gì để cấp cơ sở thực hiện nhưng đến nay vẫn chưa có hướng dẫn” – ông Nguyễn Thanh Phong nêu ý kiến.

Cha, mẹ có những hình ảnh gì cứ cung cấp cho xã

 

Luật quy định việc cung cấp hình ảnh, băng, đĩa chứng minh mối quan hệ là trách nhiệm của người dân. Tức người dân có những hình ảnh, thư từ, phim ảnh nào trước đó thể hiện mối quan hệ giữa cha con, mẹ con thì cứ nộp cho cán bộ xã và chỉ cần vài thứ chứ không cần tất cả. Trong quá trình thụ lý, nếu chưa rõ thì cán bộ xã sẽ tiến hành xác minh thêm và giải quyết cấp khai sinh cho trẻ theo đúng quy định.

 

Ông NGUYỄN TRIỀU LƯU, Trưởng phòng Hộ tịch – Quốc tịch,
Sở Tư pháp TP.HCM

NGUYỄN HIỀN

(Theo Pháp luật Tp.HCM)